¦wierklaniec

STRONA G£ÓWNA I PO£O¯ENIE I HISTORIA I ZABYTKI I PRZYRODA I ZBIORNIKI WODNE I GALERIA
MAPA GMINY I MAPA PARKU W ¦WIERKLAÑCU I MAPA ZALEWU NAK£O-CHECH£O I MAPA PARKU W NAKLE ¦L.


RYS HISTORYCZNY GMINY


Na pocz±tku XI w. znajdowa³a siê tu siedziba kasztelana króla Boles³awa Chrobrego, do którego jako maj±tek osobisty nale¿a³a ziemia bytomsko - tarnogórska. Zgodnie z ustaw± sukcesyjn± Boles³awa Krzywoustego z 1138 roku, ¦l±sk przypad³ w udziale W³adys³awowi II Wygnañcowi. Oko³o 1177 roku dobra bytomskie przejmuje Mieszko - ksi±¿ê raciborsko-opolski, z r±k Kazimierza Sprawiedliwego . Pierwsze wzmianki o tych ziemiach znajduj± siê w dokumentach biskupa krakowskiego Paw³a z Przemankowa z 1277 roku. Dotycz± one osady górniczej Orzech, wchodz±cej w sk³ad nowej parafii w Kamieniu (Kamieñ jest obecnie jedn± z dzielnic Piekar ¦l±skich). W dokumencie podzia³u ¦l±ska na dzielnice wymieniono po raz pierwszy nazwê grodu warownego ¦wierklin, wchodz±cego w sk³ad ksiêstwa bytomskiego. Po bezpotomnej ¶mierci ksiêcia bytomskiego Boles³awa w 1355 roku, król Czech podzieli³ jego dziedzictwo. ¦wierklaniec sta³ siê siedzib± starostów ksi±¿±t ole¶nickich. Po wojnach husyckich w 1475 r. król wêgierski Maciej Korvin po³±czy³ podzielone ksiêstwo w ca³o¶æ. W 1498 r. ziemiê bytomsk± naby³ Ksi±¿ê Jan Opolski , ostatni z Piastów tej linii. Wkrótce dziêki gospodarno¶ci Jana zwanego Dobrym jego ksiêstwo sta³o siê najpotê¿niejszym pod wzglêdem terytorium i si³y na ¦l±sku. Prawdopodobnie pod koniec XV wieku w okolicach ¦wierklañca rozpoczêto budowê nowego lub jak podaj± inne ¼ród³a rozbudowê istniej±cego ju¿ wcze¶niej murowanego zamku obronnego. Prace ukoñczono na prze³omie XV i XVI w. Ksi±¿ê Jan zmar³ bezpotomnie w 1532 r. Na pocz±tku XVI w. Jerzy Fryderyk von Ansbach z linii Hohenzollernów - jedyny syn Jerzego von Ansbach otrzyma³ w zastaw pañstwo Bogumin i Bytom wraz z Tarnowskimi Górami. Hohenzollernowie nie cieszyli siê jednak przychylno¶ci± poddanych i cesarza, który chcia³ siê ich pozbyæ. W wyniku d³ugotrwa³ego procesu s±dowego zmuszeni zostali do odst±pienia ziem Habsburgom. Wojna 30-letnia (1618-1648) przyspieszy³a bieg wydarzeñ. Hohenzollernowie w 1621 roku zostali wygnani. Ziemia bytomska z Tarnowskimi Górami zosta³a przekazana w zastaw za cesarskie d³ugi rodzinie Henckel von Donnersmarck, która pó¼niej by³a ich w³a¶cicielem przez ponad trzy stulecia. Hrabia Guido Henckel von Donnersmarck (¿y³ w latach1830-1916) wzniós³ tutaj szereg budowli min. "Ma³y Wersal", Pa³ac Kawalera, ko¶ció³ Monbijou, muszlê koncertow±. Donnersmarckowie w swoich dobrach wprowadzali wszelkie nowinki techniczne. Ich rezydencje by³y w pe³ni skanalizowane, wodê doprowadzano miedzianymi ruroci±gami, park o¶wietlony by³ latarniami na biogaz (jedno z pierwszych tego typu rozwi±zañ w Europie). Znane i cenione by³y istniej±ce tu gospodarstwa warzywne, ogrodnicze i sady owocowe. Pierwsze wzmianki o Nakle pojawiaj± siê w XVI wieku. W 1671 r. Nak³o otrzyma³ Leon Ferdynand Henckel von Donnersmarck, protoplasta katolickiej, bytomsko-siemianowickiej linii Donnersmarcków. Wie¶ pozosta³a pod panowaniem Donnersmarcków do roku 1945.